Oud Zandbergen

Ten noorden van de Amersfoortseweg, temidden van een grote open plaats, omringd door eeuwenoude bomen, ligt de buitenplaats Oud Zandbergen. Het bakstenen huis, met haar wit omrande, sierlijke entree, is omringd door een tuin bestaand uit een overplaats, het huidige Blookerpark en villapark Overplaats Zandbergen.

Dit geheel is herkenbaar als de oorspronkelijke buitenplaats uit de tijd dat de Amersfoortseweg werd aangelegd. De weg stamt uit 1652 en werd ontworpen als 'snelweg' tussen Amersfoort en De Bilt/Utrecht: 'de Wegh der Weegen'. Rondom de weg ontstonden in de 17de- en 18de-eeuw een groot aantal buitenplaatsen, waaronder Zandbergen.

Deze vroege buitenplaats uit 1660 is ontworpen door Jacob van Campen en gebouwd in de Hollands classicistische stijl. In de 18de-eeuw is het huis verbouwd of geheel vernieuwd, waarmee het huidige Zandbergen tot stand kwam.

Op de overplaats werd in 1858 een Nederlands Hervormd kerkje gebouwd. Kort daarop werd een landschapspark aangelegd, gedeeltelijk naar ontwerp van Hendrik Copijn. Cacaofabrikant Blooker, vanaf het eind van de 19de-eeuw eigenaar van Zandbergen, liet het park verder verlandschappelijken, opnieuw door Copijn, en het gedeeltelijk verkavelen voor villabouw. Opvallend in het park is het Keienhuisje, een folly van rond 1860.

Vlakbij het kerkje verrees in 1913 Nieuw Zandbergen, een fors landhuis met koetshuis. Een jaar eerder was op het noordelijke einde van de overplaats de buitenplaats Rodichem aangelegd. Dit landhuis is zo gebouwd dat het via de Gezichtslaan zicht heeft op Oud-Zandbergen. Aan Park Rodichem 2 staat de voormalige portierswoning naast een geometrisch ingangshek met zuiltjes.